Historia gatunku science-fiction w literaturze |
Autor |
Wiadomość |
Gustaw G.Garuga
Bakałarz
Posty: 6179 Skąd: Kanton
|
Wysłany: 6 Grudnia 2006, 08:20
|
|
|
Z pewnego eseju sieciowego:
Cytat | Science Fiction is largely an international phenomena that likely did not began in the English speaking world. Cases can be made for it starting in German with E. T. A. Hoffman's The Sandman or French with Verne or Voltaire. Defense can even be made that it's originated in Latin with certain Medieval stories of scholars building robots or from Chinese stories of a somewhat earlier period with similar themes. In the case of China one of these early robot tales is even referenced in the collection I will be reviewing.
[...]
on the whole the stories tend to sound old fashion or strange. Some of them do have a certain effectiveness and a few show familiarity with Western modes. In Death of the World's First Robot and Conjugal Happiness in the Arms of Morpheus old style Chinese stories are fused with Asimov's Laws of Robotics. The first is interesting for involving what may be the first robot story dating back to the Zhou dynasty. |
Esej dotyczy antologii "SF from China", a dynastia Zhou panowała w latach 1050-256 p.n.e. Nic więcj nie wiem |
_________________ "Our life is a time of war and an interlude in a foreign land, and our fame thereafter, oblivion." Marcus Aurelius |
|
|
|
|
Taclem
Alien
Posty: 395 Skąd: Frei Stadt
|
Wysłany: 6 Grudnia 2006, 09:31
|
|
|
Podejrzałem podobny temat u konkurencji Dobrym strzałem w pre-fantasy są "Pieśni Osjana" Macphersona. |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 16:52
|
|
|
Mimo, że temat przygasł, podam listę znanych mi opracowań o historii SF.
Najpierw wymienię antologie ukazujące rozwój fantastyki:
Droga do Science Fiction - główne tego rodzaju źródło dostępne w Polsce; każde tekst ze wstępem.
Nowa cywilizacja - raczej legendarny wybór starych tekstów fantastycznych, może posłużyć jako uzupełnienie pierwszego tomu "Drogi..."
Polska Nowela Fantastyczna - Tuwima i Otcetena historia krótkiej formy (literackiej) polskiej fantastyki głównie sprzed 1945 roku, są jedynie notki biograficzne, a naukową trzeba samemu wyławiać.
Drugi próg życia - wybór opowiadań z MT. Ukazane przemiany pierwszego ćwierćwiecza powojennej fantastyki.
Poza powyższymi niewiele jest przekrojowych antologii - można wymienić "Fantastykę'50" i związane z F/NF.
Źródła krytyczne:
Spór o SF - niektóre eseje poświęcone są historii (Shelley obrobiona przez Aldissa)
Smuszkiewicz Zaczarowana gra - historia polskiej fantastyki do ~1980 roku; koncentruje się na międzywojennej, z powojennej omawia zasadniczo do 1970, późniejszą pobieżnie. Warte polecenia.
Wójcik Budowniczowie gwiazd 1 - Wójcik dokładnie omawia powojenną
Wójcik Okno kosmosu - dalej omawia
Klementowski Modelowe boksowanie ze światem - koncentruje się na latach osiemdziesiątych
Zgorzelski Fantastyka. Utopia. Science fiction - praca naukowa, w której historia nie jest omijana
Smuszkiewicz, Niewiadomski Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej - zwięzły zarys historyczny Smuszkiewicza (?)
Niewiadomski Polska fantastyka naukowa 1945-1985 - jeszcze zwiężlejszy
Sporo artykułów o historii ukazało się w F/NF do chyba 2003 roku (potem dział zamknięty); teraz ich raczej nie wypiszę.
Warto zauważyć, że o historii fantastyki anglojęzycznej poza "Drogą..." nic nie ma, a opracowanie polskiej kończy się z latami osiemdziesiątymi. Przynajmniej nie znam takich prac. |
_________________ Początkujący Wiatr wieje: Co mogę dla kogoś zrobić?
Zostań drzewem wiśni.
---
鼓動の秘密
U mnie działa. |
|
|
|
|
ref
Gollum
Posty: 15 Skąd: OstróWlkp.
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 18:09
|
|
|
Jedna z bolączek - że kończą się opracowania o s-f jakoś w 1980, choć może się mylę. Kolejne lata - 90. i początki XXI wieku to czasy powstania, prócz dzieł znanych i profesjonalnych autorów, także "amatorskiej" literatury i mniej znanych pisarzy albo twórców opowiadań do takich gazet, jak science-fiction, czy twórczości internetowej, wszak tam wszystkiego przychodzi szukać. W związku z tym zbiory aktualnej s-f, bądź ogólnie fantastyki są ogromne, jeśli nie porażające... tym smutniejsze, że jakoś w jedno nie zebrane, a przydałoby się, prawda?
A może się mylę? Może są takie opracowania i miejsca w sieci, gdzie to wszystko jest chronologicznie poukładane? Nie wiem, do końca się nie znam. Zresztą odbiegam od swojego tematu - tak nawiązałem do poprzedniego postu.
A tak w ogóle, to witam again. Nie było mnie troszkę czasu, co nie znaczy, że odechciało mi się rozmawiać o s-f. Trochę byłem zajęty, też nie zawsze dostęp do neta jest.
Cieszę się, że temat pociągnięty został dalej i rośnie. Dzięki za posty - na prawdę naszpikowane dużą dawką wiedzy profesjonalnej
Przyjeliśmy, że prawdziwe s-f zaczyna się gdzieś od Frankensteina i dzieł Verne'a? |
|
|
|
|
Gustaw G.Garuga
Bakałarz
Posty: 6179 Skąd: Kanton
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 19:54
|
|
|
Nie. Od opowieści o robocie z czasów dynastii Zhou. |
_________________ "Our life is a time of war and an interlude in a foreign land, and our fame thereafter, oblivion." Marcus Aurelius |
|
|
|
|
Adashi
Cyberpunk
Posty: 16753 Skąd: Pyrlandia
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 20:21
|
|
|
A w naszym, że tak powiem kręgu kulturowym? |
_________________ Wysłano z Atari |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 20:21
|
|
|
pomimo calej sypmatii, jaka do ciebie zywie, bede sie upierac przy zdaniu, iz science-fiction jako gatunek literacki jest jednak wytworem cywilizacji zachodniej, Gustawie moj drogi |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
|
|
|
|
Gustaw G.Garuga
Bakałarz
Posty: 6179 Skąd: Kanton
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 21:17
|
|
|
Brak emotikonu jest najbardziej wymownym emotikonem Nie rozśmieszyło to Was? :
Cytat | gorat, nieśmiało: Przyjeliśmy, że prawdziwe s-f zaczyna się gdzieś od Frankensteina i dzieł Verne'a? |
Cytat | ja, kategorycznie: Nie. Od opowieści o robocie z czasów dynastii Zhou. |
|
_________________ "Our life is a time of war and an interlude in a foreign land, and our fame thereafter, oblivion." Marcus Aurelius |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
|
|
|
|
Gustaw G.Garuga
Bakałarz
Posty: 6179 Skąd: Kanton
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 21:30
|
|
|
Eeee... ale o co Ci chodzi, goracie? O tym utworze nie wiem więcej nic ponad to, co napisałem w poście na szczycie tej strony, czemu zresztą dałem wyraz. |
_________________ "Our life is a time of war and an interlude in a foreign land, and our fame thereafter, oblivion." Marcus Aurelius |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 21:37
|
|
|
czyli, jesli dobrze rozumiem, zartowales |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
|
|
|
|
Gustaw G.Garuga
Bakałarz
Posty: 6179 Skąd: Kanton
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 21:44
|
|
|
Cytat | elam: czyli, jesli dobrze rozumiem, zartowales |
Hmmm... widzę, że próbowałem (toczyłem niegdyś na tym forum dyskusję o chińskich wynalazkach i wtórności Europy, ale widać nikt nie pamięta/nie uczestniczył). Sama informacja IMO ciekawa, tylko skromna, i nie mam pojęcia, jak dorwać się do tego tekstu. |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 21:49
|
|
|
gorat, a na jaki temat ma byc dalsza dyskusja? |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
|
|
|
|
ref
Gollum
Posty: 15 Skąd: OstróWlkp.
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:03
|
|
|
Strasznie mnie ciekawi, jak i na co się dzieli science-fiction w literaturze? |
|
|
|
|
gorat
Modegorator
Posty: 13822 Skąd: FF
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:22
|
|
|
Nie pytaj
Zaraz się zacznie rozszarpywanie, na co dzielić
Niezależnie od gorąca ewentualnej dyskusji jednak czuję, że warto podjąć temat. Może się nie ograniczymy do klasyfikacji, ale napiszemy coś więcej? Np. pierwowzory czy dobre przykłady danego rodzaju? |
_________________ Początkujący Wiatr wieje: Co mogę dla kogoś zrobić?
Zostań drzewem wiśni.
---
鼓動の秘密
U mnie działa. |
|
|
|
|
Adashi
Cyberpunk
Posty: 16753 Skąd: Pyrlandia
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:35
|
|
|
Cytat | ref Strasznie mnie ciekawi, jak i na co się dzieli science-fiction w literaturze? |
On to chyba robi specjalnie
Horror to fantastyka!!! - rzucam hasło i uciekam. O żadnym wynalazku typu fantastique nigdy nie słyszałem, chociaż człowiek uczy się całe życie.
A klasyfikacja science fiction, o brachu...
Rozpocznę od salwy z bakburty pełnej luźnych terminów:
hard sf
space opera
thiller sf
cyberpunk
steampunk
post-apokalipsa
utopia
dystopia
antyutopia
sf bliskiego zasięgu
dark future
military sf
klerykal fiction
social fiction
political fiction
|
_________________ Wysłano z Atari |
|
|
|
|
Dunadan
Abraham van Helsing
Posty: 10250 Skąd: Warszawa/Tomaszów Maz
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:39
|
|
|
Nie zapomnij o historycznym sci-fi |
_________________ www.badelek.com
Luck yourself |
|
|
|
|
Adashi
Cyberpunk
Posty: 16753 Skąd: Pyrlandia
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:43
|
|
|
Racja Dun!
historia alternatywna |
_________________ Wysłano z Atari |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:43
|
|
|
ref, juz pisalam, na co sie dzieli
hard sf
to historie, trzymajace sie realiow naszego swiata, jesli mozna tak to ujac; nie ma tu rzeczy, ktore nie sa - wedlug dzisiejszego stanu naszej wiedzy - niemozliwe; a wiec podrozy w czasie, kosmitow, itp.
przykladem hard sf bedzie chyba Kontakt Carla Sagana.
do hard sf moznaby chyba rowniez zaliczyc uchronie, czyli cos, co przedstawia nam alternatywna historie Ziemi. Na przykald Fatherland (moze kojarzysz film z Rutgerem Hauerem ) - wizja swiata, w ktorym Hitler zwyciezyl wojne. Nie mozna sobie pozwolic na jakies anachronizmy, cuda-niewidy itd. To sa powazne rzeczy.
speculative fiction teraz:
- space opera to lekkie, latwe i przyjemne zazwyczaj historie rozgrywajace sie w kosmosie, takie kosmiczne westerny Np Van Vogt. chociaz bywaja wspaniale pozycje z tego gatunku.
- steam punk i cyberpunk - wizje czlowieka zagubionego w zanieczyszczonym, zmechanizowanym swiecie;
- dystopie,; czyli przeciwienstwa utopii, mroczne wizje naszej prezyszlosci;
- postapokalipsa, czyli wizja swiata po jakiejs katastrofie, naturalnej badz spowodowanej przez dzialalnosc czlowieka
- political fiction - dla nie to nie jest science-fiction, tylko political
hmm, zapomnialam o czyms?
to tyle, jesli chodzi o glowne nurty SF
mozna tez mowic o :
-science-fantasy, laczace elementy SF z fantasy (np u Ursuli le Guin, wszedzie tam, gdzie pojawia sie magia, nawet w Diunie... )
- horror - SF
- paranormal
i tak dalej...
Trudno jest klasyfikowac poszczegolne utwory, zwlaszcza te nowsze; kazdy autor chce byc oryginalny, wymyslic cos nowego, stworzyc wlasny gatunek. Ogolnie jednak mozna chyba zadowolic sie powyzszym podzialem. Mi przynajmniej to wystarczy |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:50
|
|
|
[Adashi] Cytat |
dystopia
antyutopia
|
czy to nie to samo ?
Cytat | sf bliskiego zasięgu |
= anticipation, to jest hard sf
Cytat |
klerykal fiction
social fiction
political fiction |
nie zauwazam tam wyrazu "science-..."
|
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
Adashi
Cyberpunk
Posty: 16753 Skąd: Pyrlandia
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:55
|
|
|
Hard SF - niekoniecznie bez kosmitów i wehikułów, właśnie jak najbardziej z tymi elementami, tylko z WIELKIM naciskiem na słówko science, a co za tym idzie dużo fizyki...
Uchronie "Vaterland" to historia alternatywna jest. Pytanie brzmi czym jest "Królowa Joanna D'arc" KTLa? Alternatywą historii? Historyczną fantasy alternatywną? |
_________________ Wysłano z Atari |
|
|
|
|
Ziuta
Nerwus
Posty: 5748 Skąd: Krzeslav's Hills
|
Wysłany: 9 Grudnia 2006, 23:56
|
|
|
Gustaw G.Garuga
Cytat | Nie. Od opowieści o robocie z czasów dynastii Zhou |
Brytyjscy archeolodzy wykopali w Londynie drut miedziany...
A poza tym, jeżeli się nie mylę, pierwszy był Zohar.
Elam: rzeczywiście, wyrazu 'science' brak, ale możemy uznać, że predykcja w tych utworach opiera się na socjologii, politologii, psychologii, czyli na nauce. Quod erat demonstrandum. |
_________________ Jeśli istnieją narodowe mity, narodowe świętości, to konieczność panowania nad Polską jest właśnie taką świętością dla Rosji - Stanisław Cat-Mackiewicz |
|
|
|
|
Adashi
Cyberpunk
Posty: 16753 Skąd: Pyrlandia
|
Wysłany: 10 Grudnia 2006, 00:05
|
|
|
Cytat | elam
dystopia
antyutopia
czy to nie to samo |
Nie do końca, o ile dobrze pamiętam dystopia to klasyczna utopia, w której od pewnego momentu idealne społeczeństwo zaczyna szwankować. Natomiast antyutopia to wizja totalitarnego reżimu.
Cytat | elam
sf bliskiego zasięgu = anticipation, to jest hard sf |
W Twoim rozumieniu hard sf. SF bliskiego zasięgu (near future) to utwory przedstawiające w miarę realnie najbliższą przyszłość.
Cytat | elam
klerykal fiction
social fiction
political fiction
nie zauwazam tam wyrazu science-... |
O kurka! W terminie cyberpunk też nie ma słowa science, ale cyber to jest na pewno sf, moja droga, więc to nie jest żaden argument. |
_________________ Wysłano z Atari |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 10 Grudnia 2006, 00:09
|
|
|
uchronia to to samo co historia alternatywna, Adashi |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
Fidel-F2
Wysoki Kapłan Kościoła Latającego Fidela
Posty: 37537 Skąd: Sandomierz
|
Wysłany: 10 Grudnia 2006, 12:44
|
|
|
nie całkiem to samo, wiki:
Cytat | Uchronia refers to a hypothetical time period of our world, in contrast to fictional lands or worlds. A concept similar to alternate history but different in the manner that uchronic times are not easily defined (mainly placed in some distant point near prehistory), reminiscent of a 'Conworld'. |
|
_________________ Jesteśmy z And alpakami
i kopyta mamy,
nie dorówna nam nikt! |
|
|
|
|
elam
Gremlinek
Posty: 11118 Skąd: kotlinka gremlinka
|
Wysłany: 10 Grudnia 2006, 13:07
|
|
|
eeeee tam
no moze sa jakies subtelne roznice, ale nie bedziemy sie juz rozdrabniac az tak szczegolowo. Termin "uchronia" wymyslil w 1875r Charles Renouvier i mial on oznaczac wlasnie historie alternatywna, na zasadzie "nosa Kleopatry.."
a wikipedia to nie Pan Bog Wszechmogacy. ja jej nie wierze na 100 %, niektorzy dziwne rzeczy tam wpisuja, np sprawdz sobie wyzej wspominany horror |
_________________ Ten się śmieje, kto umrze ostatni. |
|
|
|
|
Fidel-F2
Wysoki Kapłan Kościoła Latającego Fidela
Posty: 37537 Skąd: Sandomierz
|
Wysłany: 10 Grudnia 2006, 13:18
|
|
|
uchronia to wydarzenia, w jakimś hipotetycznym czasie o którym nic nie wiemy
alternatywna to alternatywne wydarzenia w czasie który potrafimy umiejscowić w dziejach
różniea subtelna ale jest |
_________________ Jesteśmy z And alpakami
i kopyta mamy,
nie dorówna nam nikt! |
|
|
|
|
|